sábado, 28 de marzo de 2009

Víctor Moldes Carro ( e II )

O atestado é instruído polo alférez da G. Civil Francisco Muñoz, prestando declaración, entre outros, Víctor Lis que manifesta:

Que el Víctor Moldes es dirigente de la Comarcal Obrera Agraria de Pontevedra, elemento peligroso, que ejerció una verdadera dictadura sobre los obreros, imponiendo multas, declarando Boicot y privando del trabajo a aquellos obreros y labradores que no se sometían gustosos a sus imposiciones; que dicha comarcal está intimamente ligada a la federación y secundaba todas las huelgas y demás conflictos de orden público que se producían, sin motivo ni fundamento alguno, obedeciendo solo a su capricho.
Non menos duras foron as declaracións do axente Cienfuegos e de membros da Guardia Cívica, sobre todo dun veciño de Lérez, ao parecer enemigo persoal de Moldes.

Asi mesmo, no informe de antecedentes, actividades e ideoloxía, consta que

...y el Moldes asistía asiduamente a las reuniones íntimas de dirigentes del centro obrero en las que se trataban asuntos de especial confianza. Con motivo del Movimiento Nacional del 20 de julio último, Víctor Moldes transmitió órdenes a las aldeas para que se apoyase el movimiento obrero y estuvo en la tarde del día 20 en el gobierno civil y posteriormente en el Ayuntamiento hasta su evacuación por los rojos. Fué detenido en octubre del 34.

Víctor Moldes declárase inocente e cita a varias testemuñas que poden corroborar o que afirma.

En oficio dirixido ao comandante militar polo Subdelegado de Orden Público, datado no 22-9-36, ponse a disposición do mesmo ao acusado, que estaba ingresado na prisión provisional da Escola Normal e que está considerado como uno de los principales dirigentes del movimiento contra el Ejército en el mes de julio último.

Nun informe da G. Civil (4-1-37) aparece como De mala conducta y antecedentes, comunista y propagandista del frente popular.

O 19-12-36, Moldes declara ante o xuíz militar ratificándose na anterior declaración ante a G. Civil. Recoñece que os elementos obreiros tentaban que as sociedades agrarias fixeran política de esquerdas pero sen conseguilo. Afirma que foi apoderado de candidaturas de dereitas o que amosa as súas ideas de orde.

Na indagatoria celebrada o 15-1-37, fanse constar as sinais persoais do acusado: cabelo castaño, ollos azuis, un metro sesenta e cinco de estatura, nariz longo,boca regular, cara redonda, cellas redondas e viste traxe gris. Ratifícase na súa inocencia e na non participación nos sucesos de xullo. Relata a súa presencia no comercio na mañá do día 20 de xullo e que, ás cinco e media da tarde, marcha para á súa casa de Lérez, coincidindo no camiño con outros veciños, permanecendo no seu domicilio na compaña dos seus fillos Manolo e Víctor.

O consello de Guerra contra Víctor Moldes e compañeiros celébrase os días 16 e 17 de febreiro de 1937, estando o tribunal presidido polo tte coronel Francisco Lorente Armesto e actuando de fiscal o alférez habilitado do corpo xurídico militar D. Manuel María Puga y Ramón. O seu defensor é o tenente de artillería D. Julio Conde González.

A acusación do fiscal é de delito de rebelión en concepto de autor, concorrendo a agravante de perversidade. Apoia esta acusación nas declaracións e documentos antes reseñados. O defensor basea a defensa en diversas testemuñas favorables ao acusado, entre outras a de Víctor Cervera Mercadillo e varias persoas nada dubidosas de oposición á nova situación e tenta desmontar as acusacións dos axentes de vixilancia e outros. Afirma:

y no se diga en contra que los campesinos concurrieron armados a esta capital, influenciados por Moldes, harto lo estaban ellos por personas de intelectualidad y cultura superiores a las de un modesto comerciante de ultramarinos y pobre agricultor. Por si no bastara lo anterior; tenemos también la de que este encartado desempeñaba el cargo de Presidente del Gremio de Comerciantes de Ultramarinos de esta capital, entidad en un todo de tendencia derechista y de orden, pues tal carácter tiene, según es de dominio público, la mayoría de sus componentes, que fueron los que eligieron a Víctor Moldes para que los presidiera.

Preguntado polo presidente do tribunal se tiña algo que expoñer, V. Moldes di que non era máis que un pequeno industrial alleo a toda intervención política, sen que nunca tivera armas nin executado feito delituoso algún e que non tiña máis que dicir.

A sentencia condena a Moldes, Claudio Magdalena, Albino Sánchez e Constantino Gómez á pena de morte. No resultando referente a Moldes afirma:

Resultando que Víctor Moldes Carro, de mala conducta, propagandista del comunismo y presidente de la federación agraria comarcal en esta provincia, con gran ascendencia sobre los obreros del campo, al enterarse del Movimiento Militar se persona en el Ayuntamiento y Gobierno Civil de esta capital y después de cambiar impresiones con elementos destacados marxistas, se pone en comunicación con los obreros del campo afiliados a la sociedad de la que era presidente y consigue concentrar a masas de obreros, los que patrullan por esta ciudad algunos de ellos con armas, y dispuestos a enfrentarse con las fuerzas del Ejército.

O 18 de febreiro Víctor Moldes escribe unha carta de súplica na que suponiendo ha sido condenado a la última pena, fai un repaso da súa vida política e asociativa. Nega que se promovera ningunha folga polas sociedades agrarias e afirma que traballaban solo por e para o campo. En canto aos cargos do xuízo, un era fillo do apaixonamento dun inimigo persoal e os outros estaban equivocados, pide tamén que, se se dubida da súa conduta, se pregunte ao gremio de ultramarinos porque se decide a vida dun pai de familia honrado e bo. Pide clemencia e remata:

Hago nueva súplica a fin de V.S.I. se digne conmutarme la pena por la que crea soy merecedor, teniendo en cuenta que la de muerte es irreparable y que Dios nuestro señor ha sabido perdonar.

A conmutación chega para dous dos condenados, Manuel Buján Rivas e José Acuña Lamas, pero non para Víctor Moldes, Magdalena, Albino Sánchez e Constantino Gómez.

A execución é sinalada para as sete da mañá do 17 de abril, no km 1 da Avenida do Uruguay (Monte Porreiro). A capela instálase nos baixos do cuartelillo da Guardia Cívica e ás catro da mañá léselle a sentencia e fáiselle saber aos reos que podían pedir os auxilios que necesitaran ao que contestan que nada teñen que pedir. Ás sete son conducidos ao lugar da execución:

Colocados los reos en dicho campo, frente al piquete, a las órdenes del Teniente de Asalto Don José Rodríguez Vicente fue dada por este la orden de fuego, recibiendo los condenados los siguientes balazos [...] VÍCTOR MOLDES CARRO, cuatro heridas de armas de fuego en la región precordial, determinantes de hemorragia interna; según manifestó el médico Don Tomás Abeigón Pazos que reconoció los cuerpos de los ejecutados y certificó su defunción, desfilando acto seguido las fuerzas por delante de los cadáveres.

Os corpos dos fusilados son conducidos ao depósito e logo son inhumados no cemiterio de San Amaro da seguinte forma:

...el de VÍCTOR MOLDES CARRO, recibió sepultura en la número 37, zona segunda, fila primera, yendo vestido con zapatos negros, traje castaño a rayas, calcetines castaños y camisa blanca a rayas.

Á dor da súa morte, os familiares teñen que engadir a incautación dos seus bens, o 9 de setembro de 1937, o xuíz de 1ª instancia, D. Serapio del Casero saca a poxa pública os efectos e xéneros embargados sendo os bens mobles taxados en dúas mil duascentas noventa pesetas e trinta céntimos, anunciando o remate da mesma para o día 28 de dito mes. Dita cantidade corresponderíase cuns seis ou sete mil euros actuais.

E logo a volta a empezar e o silencio...

No hay comentarios: