Incautacións en Vilaboa e un comprador significado.

 

Nas incautacións de bens das sociedades cualificadas de marxistas resulta interesante facer un seguimento do sucedido posteriormente con esas propiedades. No caso das procedentes de sindicatos e sociedades de agricultores, o acostumado era que pasaran a ser propiedade da Delegación Nacional de Sindicatos; era habitual que esta entidade as cedera a concellos para servir de locais para escolas e algunhas foron utilizadas polas Hermandades Sindicales de Agricultores y Ganaderos. Non faltaban as que quedaron abandonadas ou foran queimadas. A principios da década dos sesenta, a Dirección General de Patrimonio del Estado, dependente do ministerio de Facenda, leva a cabo unha tarefa de investigación sobre o estado destas propiedades, quen as posúe, condicións nas que se atopan e outras circunstancias. Por parte dos concellos envíanse informacións, que non sempre son completas, requiridas polo ministerio que efectúa reiteradas exhortacións a completalas.

Na provincia de Pontevedra elabórase un listado con 74 expedientes de responsabilidades políticas relativos a estas sociedades.

Nesta ocasión deterémonos nas radicadas no concello de Vilaboa; no listado aparecen cinco propiedades debido a que existe unha duplicidade ao contabilizar como independentes as de “Obreros de Construcción Naval de San Adrián de Cobres” e “Construcción Naval de San Adrián”, que, en realidade, compartían un mesmo edificio.

A comisión cualificadora de bens sindicais marxistas outorgara a propiedade de todos os bens á Delegación Nacional de Sindicatos

Ademais das citadas, existían os das sociedades de agricultores de Santa Cristina de Cobres, Vilaboa e S. Adrián.

No ano 1963, o estado dos bens era o seguinte:

Da sociedade de agricultores de Santa Cristina conservábase unha casa de planta baixa; o mobiliario (desaparecido) estivera integrado por unha mesa de madeira de piñeiro, 7 bancos e 35 puntóns de madeira.

A sociedade de agricultores de Vilaboa posuía unha casa de planta baixa que se usaba como escola de nenos e nenas; non pagaba renda e estaba en mal estado polo que ía ser clausurada ao construírse un novo grupo escolar.

A casa de planta baixa da sociedade de S. Adrián estaba derrubada e os mobles (13 bancos, 2 mesas e varias viguetas) en ignorado paradeiro.

Polo que respecta ao edificio das sociedades de Construción naval, estaba en moi malas condicións e habitábao unha muller viúva e pobre sen pagar renda polo seu uso.

Todas as propiedades estaban rexistradas a nome da Delegación Nacional de Sindicatos no rexistro da propiedade de Pontevedra. Pero había unha excepción que, por varios motivos, non deixou de sorprendernos ao investigar o tema, era a da casa da sociedade de agricultores de Santa Cristina. A “Delegación Provincial de Sindicatos de Falange Española Tradicionalista y de las JONS” vendéraa, segundo o informe do alcalde Alfonso Buceta (16-7-1963); o alcalde asegura ignorar o prezo da venda e outras circunstancias e afirmaba que era utilizada como garaxe. Posteriormente puido saberse o prezo da venda: 4.000 pesetas. O comprador era un personaxe singular, moi significativo e cunha traxectoria como represor ben documentada (entre outros polo compañeiro Dionisio Pereira). Tratábase do crego Aquilino López Picón, que nesas alturas exercía como cura ecónomo desa parroquia, amén de ocupar cargos relacionados co asunto que nos ocupa: secretario da Hermandad Sindical de Labradores y Ganaderos de Vilaboa e correspondente da Obra Sindical de Previsión Social. Na posguerra seguiu militando na Falanxe e participou en numerosos actos políticos na súa condición de capelán da organización, ex-combatente e membro da Vieja Guardia.

Párroco da Magdalena (Soutelo de Montes), fora un dos primeiros falanxistas da Terra de Montes, xefe das milicias de Falanxe de Cerdedo, Forcarei e Beariz, participante no clima de terror e nas extorsións levadas a cabo polo grupo de Bau e do xefe provincial Manuel Castro Pena no 36. Logo da purga interna efectuada a principios do 37, incorpórase á fronte de batalla como capelán castrense, na segunda bandeira de Falanxe, e acada o grao de tenente.