Mulleres.

Confeso que non estaba previsto escribir esta entrada, pero o xornal de hoxe trata sobre o avance do número de vítimas pontevedresas do golpe, feito polo proxecto de investigación Nomes, voces e lugares e, de pasada, afírmase no artigo que solo houbo unha muller fusilada de Pontevedra.

Abro un paréntese: 1º.- Debemos distinguir entre as vítimas de Pontevedra (68 segundo o informe) e as vítimas en Pontevedra, que superan amplamente os dous centos de persoas. 2º Hai, polo menos, dúas mulleres fusiladas de Pontevedra, ámbalas dúas tras consello de guerra: Consuelo Acuña Iglesias (en sitios aparece Janeiro), o 14-12-36 e Elvira Lodeiro González o 19 do mesmo mes, as dúas de Salcedo e fusiladas en Monte Porreiro. ( Véxase: Morrer en Salcedo).

Pois ben, a lectura do xornal faime lembrar que o papel das mulleres como vítimas da represión tras o golpe, queda moitas veces nun segundo plano, eclipsadas- do mesmo xeito que moitos obreiros- polos casos de persoas máis coñecidas por ocupar postos politicamente máis relevantes.

Non hai maior castigo que a morte pero a dor máis grande, o maior sufrimento, acaso sexa o que afecta a aqueles que sobreviven aos seus seres máis queridos, é unha sorte de morte que se prolonga no tempo. E as sobreviventes foron as mulleres. Elas van sufrir a represión directa do cárcere, das malleiras e outras vexacións que non custa traballo supoñer e que se calan, pero tamén serán as que teñan que tirar para adiante, moitas con fillos pequenos, cos seus homes mortos, no cárcere ou fuxidos e cos seus bens incautados pola lei de responsabilidades políticas. Algunhas andando no estraperlo ou na busca do volframio ou traballando de sol a sol, como a filla e neta de R. Meis que aproveitaban a lúa chea para sachar o seu millo porque de día tiñan que ir ao xornal.

Poñámonos no lugar de Celia, Marina, Angelita...ás que lle cortan o pelo ao cero e lles pintan UHP na fronte por teren desfilado coas milicias, soportando as burlas, mesmo as cancións da época ( Pelonaaa, sen pelos/cuatro pelos que tenías/ los vendiste de estraperlo...).

Poñámonos tamén no das mulleres que, escondidas na xunqueira do Cobo, escoitan cantar aos seus homes e familiares e logo os disparos, un 17 de abril do 37.

¿Cal sería a dor da muller dun dos fusilados de Marín que, segundo me contaba a súa filla, bótase a correr detrás da camioneta que saía da Normal ata Monte Porreiro e, cando chega alí, xa o seu home estaba morto e volta a unha funeraria para que lle fíen unha caixa que leva ao lombo para que non o enterren sen ela?

Tampouco é difícil imaxinar a cara de terror cando os cívicos entraban na casa furando os bocois, indo o viño a monte, co pretexto de ver se había escondidos dentro.

¿ Que pasaría pola cabeza de Maruja cando vai correndo a ver o corpo torturado e mutilado do que fora, facía anos, o seu mozo e que no agosto do 36 aparece na subida a Bora?

Tamén é o momento de lembrar á señora Carme e as idas ao monte para buscar toxo e deixarlle comida e roupa aos seus irmáns, fuxidos entre Mourente e Marcón.

¿Cal non sería a dor de Ita Lia Kuper mentres le a carta (estarrecedora di un comentarista neste blog) que lle dirixe o seu fillo Jacobo Zbarsky antes de morrer?

¿A cantas mortes equivale a dor da muller entrada en anos que aparece nunha foto abrazada ao piñeiro da carretera de Campañó, na Caeira, onde xunto a outros compañeiros, fusilaron ao seu fillo Víctor Casas?.

Calquera día, hoxe sen máis, é preciso lembrar a Consuelo e Elvira e aos centos de mulleres que sufriron, nelas e nos seus, a barbarie.