viernes, 6 de febrero de 2015

Atilano Godoy Calvelo: Tenorio, Marín, forte de Ezcaba.

O vindeiro xoves achegarase a Pontevedra Fermín Ezkieta, autor do libro “Os fugados do forte de Ezcaba”; falará sobre o sucedido na fuga que tivo lugar nesa prisión navarra o 22 de maio de 1938. Moitos dos fugados foron galegos, entre eles algúns pontevedreses que alí cumprían condena.
Un deles foi o  nativo de Tenorio (Cotobade), aveciñado en Marín, Atilano Godoy Calvelo. As circunstancias e a data da súa morte aparecen reflectidas de xeito contraditorio na documentación oficial. Na páxina los fugados de ezcaba 1938 trátase o caso e cóntanos como, no rexistro de Cotobade, inscríbese nunha anotación á marxe como fusilado en Juslapeña o 25 de maio de 1938; no rexistro de Ansoain figura como morto en Esteribar e como causa da morte aparece que “resultó muerto por la Fuerza pública encargada de su captura al hacer armas contra ella.” Trátase da acostumada terxiversación oficial  do que, en realidade, foi unha  caza do home contra os fugados.
Nesta entrada non imos falar destes feitos senón dos que deron lugar ao encarceramento de Atilano.
Atilano Godoy nacera en Tenorio o 1 de abril de 1915, estaba solteiro e traballaba en Marín de panadeiro. A principios de agosto sucédense unha serie de detencións de mozos e mozas acusados de participar nos rexistros de varios domicilios marinenses na procura de armas. Entre os detidos atopábase Atilano; no interrogatorio a que foi sometido o 16 de setembro, manifesta que, o 20 de xullo, atopárase cunha serie de persoas, das que coñecía a José García Busto (“paseado” o 5 de agosto), que lle dixeran que os acompañase a rexistrar casas; el dixéralles que non ía e ameazárono con que o suspenderían no seu traballo e que non pasaría nada, pois levaban unha orde do alcalde. Indica que foi ameazado por Busto, que non levaba armas e que pertencía á Sociedade de Oficios Varios para poder traballar.
    O informe do concello indica que estaba afiliado ás xuventudes marxistas, das que era elemento destacado pois era considerado xefe e que dirixira os asaltos e rexistros en casas particulares, aplicándose igualmente á propaganda  das súas ideas dentro e fóra da localidade.
 Xunto con outras persoas foi encartado na causa 1286/36; o seu defensor foi o capitán de artillería Rafael Reyes. O consello de guerra tivo lugar en Pontevedra o 19 de decembro de 1936.
    Nun dos resultandos da sentencia consta:
 Que en la Villa de Marín de esta provincia, secundando órdenes del Gobernador, desde el día veinte y siguientes del mes que se cita, el Alcalde y directivos del Frente Popular agotaron los medios a su alcance para la recluta de personal y material con que oponerse al Ejército, organizando partidas armadas integradas por los afiliados políticos y sindicales, los que requisaron armas y practicaron registros domiciliarios con tal fin y así, los procesados en esta causa, formando grupo allanaron las moradas de los vecinos DON JOSÉ ALCÁNTARA, DON LUIS NUÑES Y DON EZEQUIEL MASONI (sic), distinguiéndose entre ellos el ATILANO GODOY, que empuñando pistola amenazó a los propietarios que a su vez fueron objeto de insultos por parte de las tres mujeres procesadas.”
Condenan a Atilano á pena de reclusión perpetua coa accesoria de  interdición e inhabilitación absoluta perpetua. Ramona e Adelina Otero, Asunción Vilas e Ignacio Caeiro impóñenlles doce anos e un día e a Ricardo Soto 15 anos de reclusión.
Sirvan estas letras de lembranza para Atilano e para todos os fugados do forte de san Cristóbal.

No hay comentarios: