martes, 5 de junio de 2018

"...con la gente marinera"

No hay quien pueda,
no hay quien pueda,
con la gente marinera,
marinera, pescadora,
no hay quien pueda, por ahora.
Así empeza unha copla moi popular e coñecida que se canta a miúdo en moitos lugares; menos coñecida é outra versión da copla que se cantaba polos soldados republicanos. Era habitual que, tanto polos golpistas como polos republicanos, se utilizasen cancións populares ás que se lles modificaba a letra para adaptalas á función de darlle ánimos á tropa e outras finalidades propagandísticas. A versión que copiamos a continuación é a que os responsables de prensa e propaganda do exército republicano difundiron co título de “Los marinos de la República”, da que aparecen versións con pequenas diferencias:
No hay quien pueda,
no hay quien pueda,
con la gente marinera,
marinera, luchadora,
que defiende a su bandera.
Si te quieres venir
con nosotros al mar
tendrás que combatir,
tendrás que pelear.
Non faltaba a referencia ao afundimento, por parte dos republicanos, do cruceiro Baleares no mes de marzo de 1938 no combate naval máis importante da guerra. A estrofa é a seguinte:
Y si quieres saber
donde está la Legión,
la tendrás que buscar
en el fondo del mar.
El Baleares salió,
¿dónde está?, ¿dónde está?
Se llevó a la Legión
hacia el fondo del mar.
Por parte dos mandos sublevados sempre se contemplaron con receo as quintas procedentes da Mariña, das que se dubidaba da súa lealdade; aparte do aliñamento da maioría da mariñeiría coa República, a zona costeira tiña moita presencia do sindicalismo, maioritariamente cenetista. Hai moitos feitos que proban o anterior: Faustino García conta no seu diario que, cando estaban na Caixa de Recluta de Pontevedra quintos procedentes da Vilagarcía, Marín, Cangas e outras localidades, contestaban aos gritos de ¡Arriba España! e ¡Viva Franco! que daban os oficiais, con vivas á “Gloriosa Marina”.
Esta expresión unánime, aunque aparentaba no ser subversiva, sí lo era en el fondo, puesto que, además de no secundar su actitud, significaba simpatía al menos hacia la Marina leal, por ser la casi totalidad; y era, al mismo tiempo, una protesta colectiva por llevarnos a formar unidades del Ejército de tierra, siendo todos inscritos de Marina. Así lo han interpretado también ellos, que llegaron a llamarnos “rojos”, por un altavoz que allí tenían instalado para darnos instrucciones y leernos repetidamente los artículos del Código Penal militar que ellos creían nos podrían frenar nuestras aspiraciones.

Tamén na propia documentación militar aparecen referencias a esta desconfianza: nunhas dilixencias previas instruídas no ano 1938 sobre a conduta do soldado Francisco Fresco, de Bamio (Vilagarcía), aparece a denuncia dun tenente da Guardia Civil pontevedresa, destinado ás ordes do Coronel Inspector de los Campos de Concentración de Prisioneros, na que fai constar que se aumentara a escolta para vixilancia dos presos destinados aos Batallóns de Traballadores e siendo en su mayoría individuos pertenecientes a reemplazos por la marina, donde existía un gran foco de comunistas, procedía a pedir informes ás localidades de orixe dos soldados para saber en todo momento a súa ideoloxía. A pesar de que os informes considérano como un perigoso extremista, non se puido probar que tivera unha actuación contraria ao golpe en xullo do 36; a sanción consistiría en asignalo a postos de vangarda dentro do batallón e onde sería oportunamente vixiado.

No hay comentarios: