O asasinato de Víctor García " O Brasileiro".

 

Eran as oito e media da tarde do tres de agosto de 1948 cando o xuíz de 1ª instancia e instrución de Lalín, acompañado do secretario, o forense e axentes da Garda Civil, achéganse á parroquia de Moalde, en Silleda. Desprázanse ao sitio coñecido por “Costa do río do Porto”; alí, a unha ducia de metros dun camiño de carro, ao lado dun valado que separa esta finca doutra chamada “Chouza da Brea”, entre a maleza, atópase unha foxa a flor de terra. Apréciase que está escarvada por animais e obsérvanse restos humanos. A uns catro metros localízase un cranio completamente desprovisto de carne e restos de roupa. As teas están podrecidas pero aínda poden apreciarse as cores, como o gris dun xersei de la tecido a man.

O forense manifesta que se trata do cadáver dun home, en completo estado de putrefacción, e que o enterramento debeu efectuarse facía catro ou cinco meses.

Na identificación do cadáver foi básico o testemuño do garda civil Manuel Rodríguez Carballo; este membro do servizo de información era unha peza fundamental dentro do Sector Interprovincial establecido en Lalín para a persecución e represión de “bandoleros”, mandado polo comandante Manuel Montero Galvache. Rodríguez Carballo participou en innumerábeis accións contra a resistencia. Segundo afirma este garda, os restos coinciden exactamente coa ficha que teñen no Sector correspondente a Víctor García García “O Brasileiro”:

estatura baja, fuerte, cabeza grande, cara ancha, nariz gorda, orejas pequeñas caídas hacia adelante, con dos dientes de oro en el maxilar superior en sus partes laterales, formando un puente con los otros dientes postizos de marfil.

A dentadura postiza foi remitida por correo certificado á capitanía xeral.

Non é o lugar para tratar extensamente a biografía de Víctor García nin os pormenores da resistencia política e armada na década dos corenta. (Sobre a resistencia na provincia pontevedresa ver Anos do silencio e sobre O Brasileiro https://victor-garcia-garcia-el-brasileno.com/ ). Só faremos uns apuntamentos imprescindibles: Víctor García García, “O Brasileiro”, “O Asturiano”, “Estanillo”, “Manolo dente de ouro” e diversos alcumes máis, naceu en Muriellos, no concello de Quirón (Oviedo), fillo de Vicente e Adelina, cos que emigrou a América a mediados da década dos 20, establecéndose en Santos (Brasil). Ao seu regreso a Asturias tivo unha destacada actividade sindical. A finais de 1939 está no norte de Portugal como delegado da Internacional Comunista e desempeña tarefas relacionadas co partido comunista e a organización dos refuxiados na zona. En Vinhais e Castro Laboreiro entra en contacto con grupos de fuxidos procedentes de Galicia e Asturias que serían os pioneiros no movemento guerrilleiro. En 1943 reside en Fontao (Silleda), nas minas de volframio, e xunto con outros compañeiros participa na reorganización do PC, do que é responsable rexional. Máis adiante pasa a residir en Vigo; dende esta cidade dirixe o PC galego e organiza as Xuventudes Unificadas e Unión Nacional Española. Recibe o apoio de José María Urquiola “Chema” que, en 1945, foi detido en Ourense e, a consecuencia desta detención, prodúcense unha serie de “caídas” na militancia do partido en Galicia.

A finais deste ano ou principios de 1946, Víctor crea, con militantes do partido que se pasan ao monte para evitar as detencións e con membros de grupos armados xa existentes na zona de Vigo, o Destacamento Paco Barreiro. Tras a súa desarticulación, froito de delacións e axentes infiltrados, “O Brasileiro” marcha cara Silleda e únese ao grupo de Eugenio Rueda Perosanz e Miguel Nicolás Esperante “O Corcheiro”. Rueda e “O Corcheiro” xa proporcionaran cobertura, en 1944, ao grupo de Luis Blanco e Diego Valero, que foran detidos ese ano e executados mediante garrote en Pontevedra no 1946.

No partido comunista facía tempo que as cousas cambiaran; a persecución contra os partidarios de Jesús Monzón era intensa e as acusacións de infiltrados ou “axentes provocadores” estaban á orde do día. Un dos sinalados era Víctor García. A finais de 1945 chegaron a Galicia José Gómez Gayoso e Antonio Seoane para poñerse á fronte do partido e da resistencia armada; Víctor continuaba tendo un grupo importante de seguidores pero foi relevado á fronte do partido.

En Mundo Obrero (18-7-1946) advertíase da expulsión do Brasileiro “por convertirse en un provocador al servicio de la Falange”.

Víctor ferírase de xeito accidental cunha pistola, fora curado por un médico e estaba refuxiado na casa de Antonio Carracedo, na Estrada . En xaneiro de 1948, Benigno Andrade “O Foucellas” fáise cargo da Vª Agrupación da que forma parte o grupo do Corcheiro e, polo tanto, Víctor García. Seguindo as ordes da dirección do partido, decídese eliminalo. O día de san Brais, 3 de febreiro de 1948, un grupo composto por Benigno Andrade “O Foucellas”, Miguel Nicolás “O Corcheiro”, Vicente López Novo “ O da Nova”, Julio Bazarra “O Miope” e Constantino Menéndez “Tino”, recólleno na casa de Carracedo e diríxense cara Bandeira; na citada carballeira de Moalde “Tino” dispáralle un tiro na noca e entérrano.

As fontes da Garda Civil atribúenlle a responsabilidade da decisión a “O Foucellas”: o comandante Montero Galvache afirma que

según informes adquiridos el Foucellas desconfió de su fidelidad a la partida y lo sentenció a muerte dándole un tiro con pistola según parece en la nuca el TINO, en ocasión de venir o ir por el camino del monte de San Sebastián. (informe 16-8-48, causa 472/48).

O tenente coronel Francisco Aguado, no seu libro “El maquis en España”, escribe:

“Foucellas” da con su escondite, le detiene y tras ser condenado a muerte por “Julián”, entre “Foucellas” y “Tino” lo “ajustician” separándole la cabeza del tronco y a presencia de toda la partida, con el fin de que sirva de ejemplo.

Nun informe do PCE recoñécese a autoría do asasinato:

 Por fin lo cazamos. Este canalla se nos escurría como una sanguijuela. [...] En concreto, un provocador que nos dió muchos disgustos y que, aunque tarde, hemos eliminado.

Logo do descubrimento do cadáver, danlle sepultura no adro da igrexa de Moalde.

Foto: https://victor-garcia-garcia-el-brasileno.com/blog/