“De mala conducta moral, dirigente comunista muy significado”, así era como a Garda Civil pontevedresa cualificaba a Rogelio. A comisaría de policía ofrecía máis detalles da súa actividade política e sindical:
es de filiación comunista, estando afiliado a la sociedad de carpinteros con el número 52, adscrita a la UGT habiendo desempeñado el cargo de directivo en la Federación Obrera. Era elemento destacado y uno de los más exaltados en la parroquia de Salcedo, habiendo trabajado con gran intensidad para la consecución del triunfo del Frente Popular en las elecciones de febrero del pasado año. Durante los sucesos revolucionarios de julio último desplegó gran actividad por la causa marxista, viniendo a la ciudad el día 20 de dicho mes, armado, para aprestarse a la defensa del Gobierno Civil, motivo por el que el día 22 se le fué a detener, no pudiendo llevarse a cabo por haber huído. (Informe do 27-3-1937)
Rogelio González Suárez naceu o 5 de decembro de 1906 en Salcedo, fillo de Manuel e de Dolores, tiña por profesión a de carpinteiro. Militaba no partido comunista pertencendo á célula da Ruibal. Era un dos dirixentes máis significados do sindicalismo pontevedrés; presidiu a Sociedade de Carpinteiros, adscrita primeiro á CGTU (Confederación General de Trabajadores Unitaria) de obediencia comunista e, máis tarde, integrada na UGT tras o proceso de unidade sindical entre o sindicato comunista e o socialista. Ocupou tamén o cargo de vicepresidente na Federación Obreira pontevedresa (1936). Nesta última condición, presidiu o mitin do primeiro de maio dese ano, no que participaron Manuel García Filgueira, Julio Álvarez del Vayo e Margarita Nelken. Foi membro da comisión provincial pro estatuto galego e do comité local da F.P.
Durante os sucesos de outubro de 1934 puxérono a disposición do comandante militar por “coaccionar a los obreros para que secundaran la huelga revolucionaria”; ingresou no cárcere.
Nos días inmediatos ao golpe militar de xullo, tivo unha destacada participación na organización da oposición a aquel; segundo testemuñas, foi un dos encargados da distribución de escopetas no concello e na formación de grupos que requisaron armas na cidade e zonas próximas.
Tras a vitoria dos sublevados, desaparece e, ao igual que outros correlixionarios, permanece oculto en diversos lugares.
Segundo as súas declaracións, estando escondido no seu domicilio, decide marchar de Pontevera en novembro de 1945. Atopa traballo na Coruña, na empresa pontevedresa de construcións “Rodolfo Lamas” e utiliza o nome falso de Braulio Fernández Portela.
Probablemente, a súa marcha á cidade coruñesa obedecera a ordes do partido; por esas datas tamén se despraza á cidade herculina un vello coñecido de Rogelio, o destacado comunista Alejandro Gama. Había necesidade de reconstruír a organización comunista naquela provincia e botouse man de significados militantes para efectualo. Ademais, tanto Gama como Rogelio eran moi coñecidos en Pontevedra o que dificultaba calquera labor na zona.
Na cidade herculina entra en contacto con Gama e outros camaradas e constitúen o comité provincial. Gama ocupa o cargo de secretario de organización, Ramón Seoane o de secretario sindical e Rogelio González o de secretario político.
En xaneiro de 1947, tras unha serie de detencións e os consabidos interrogatorios, a Brigada Político-Social desarticula a organización comunista na provincia. No mes de febreiro deteñen en Cádiz a Rogelio, que se desprazara a aquela cidade facía uns días fuxindo das actuacións policiais. Nos interrogatorios, Rogelio recoñece a súa actividade sindical anterior ao golpe pero nega a militancia política; aduce que as reunións celebradas na Coruña con Gama, Seoane e un responsable comunista (probablemente Manuel Blanco “Diego Romero”), estaban dirixidas a buscar unha solución á súa situación ilegal; nega que aceptara formar parte do comité.
Instrúese a causa 36/47 contra numerosas persoas inculpadas por “actividades políticas de tipo comunista”; no procedemento atopamos implicados outros pontevedreses: Antonio Vidal Vilas, tenente de alcalde socialista en Vigo e natural de Vilaboa, e o xoieiro Timoteo Blanco Abal. Tamén tiña relación con Pontevedra Benito Pedreira Rumbo pois o seu pai, o mestre Manuel Pedreira Pazos residira na cidade e fora “paseado” nela en setembro de 1936.
Celebrouse o xuízo o 30 de xullo de 1947; preside o tribunal o coronel de Enxeñeiros Juan Noreña Echevarría, actúa como vogal poñente o capitán auditor Eduardo Sanjurjo de Carricarte e de fiscal o xurídico militar Sergio Peñamaría de Llano. Foi defensor de Rogelio o capitán Benito Rivas Pichel.
O fiscal solicita a pena de morte para Rogelio. Condénano a 15 anos de prisión polo delito de rebelión militar. O 13 de xaneiro de 1949 ingresa no penal de El Dueso (Santoña) procedente da Prisión Central de Burgos. Concédenlle indultos parciais en 1950 e 1952. O 23 de xullo de 1952 obtén a liberdade condicional e así consta na orde do 21-7-1952; xunto a Rogelio, saen da Colonia Penitenciaria de El Dueso outros dous comunistas pontevedreses, presos alí por outra causa militar: Carlos Alfaya e Jesús Carrera.
Neste período sufre tamén outros procedemento: o Tribunal de Responsabilidades Políticas sanciónao, en rebeldía, cunha multa de 250 pesetas, 10 anos de desterro a máis de 150 quilómetros de Pontevedra e 10 anos de inhabilitación absoluta, como “elemento peligroso para el Nuevo Estado”.
Como estaba declarado en rebeldía na causa 720/37, ábreselle o procedemento 149/47 no que o fiscal pide 30 anos de prisión, conmutable a 20 anos e un día. Ofrécelle a Rogelio a posibilidade de que, no caso de que acepte a condena, aplicarlle os beneficios do decreto do 9-10-1945 co que quedaría indultado. Rogelio acepta a proposta. Neste procedemento, un informe da comisaría proporciónanos algúns datos sobre a súa personalidade:
en contraposición con su ideología política, su conducta en el aspecto privado era buena. Se dedicaba a su trabajo de carpintero con la asuidad que le permitían sus actividades políticas, si bien nunca desatendió aquel del que vivió, sosteniendo también a su madre [...] No se le conocía vicio alguno.
Engadía que non se tiña coñecemento de que participara en actos de violencia ou ameazas a adversarios políticos. (8-3-1947).
Rogelio González Suárez tivo pouco tempo para desfrutar da liberdade pois faleceu no ano 1955.
Fotografía: https://www.dogrisaovioleta.gal/wp-content/uploads/2018/12/A-Pontevedra-boa-e-xenerosa.pdf